1759: verklaring tegen boekhandelaar wegens verkoop boek Spinoza

‘Op heden den 5e oktober 1759 compareerden voor mij, mr. Hendrik Daniël van Hoorn, notaris bij de Edele Hove van Holland geadmitteert, binnen Amsterdam residerende, in presentie van nagenoemde partijen

 

1759 compareerden

Hieronimus de la Tour en Anna Roos, echtelieden, Dorothea Roos, eerst weduwe van Pieter Lomo, laatst van Hendrik Niemeyer en Clara Roos, eerder weduwe van Thomas Driemans thans huysvrouw van Jacob Smeerman

Hieronimus de la Tour, praktiserende boekhouder van genoegzame ouderdom dewelke ter regentschap van den Wel Edele geachte Heer mr. Willem Huyghens Heer van Honcoop en hoofdofficier R.O. en ten behoeve van die verder zouden mogen aangaan voor de zuyvere waarheyd getuigen en verklaaren  

 

Dat hij getuige onderrigt zijnde dat er was gedrukt en onder de goede gemeente was verspreijt zeeker boek genaamt de Nagelatene Schriften van B.D.S. (denoterende) Benedictus de Spinoza

 

Dat hij getuige zig op den 18 juli dezes Jaars zijnde woensdag heeft vervoegt ten huyze van Gerrit Bom, boekverkoper wonende binnen Amsterdam in de Molsteeg, al waar hij getuige den zelven in de Toonbank van zijn winkel vond zitten tussen 12 en 1 uuren des middags, dat hij getuige hem gevraagt hebbende of hij het hier voorengenoemde Boek had, voerende als titel Nagelatene Schriften van Benedictus de Spinoza, hij hem getuige in substantie onder anderen heeft geantwoort ik kan het nu niet bezorgen want daar zijn geen boeken of ik kan je t wel bezorgen, waarop hij hem getuige zeyde komt morgen dan zult gij het hebben, waarop hij getuige is heengegaan en volgens afspraak, des anderen daags zijnde, donderdags tussen 12 en 1 uur des middags sig weder heeft vervoegt aan het huijs van voornoemde Gerrit Bom, wanneer dezelve aan hem getuige heeft vertoont het voornoemde Boek Nagelatene Geschriften van B.D.S. dat ongebonden was en hem getuige heeft gevraagt of hij het voor hem wilde innayen maar dat het 3 florijnen (?) kostte, dat hij het dan des anderendaags zijnde vrijdags de 20 des zelven maand kon krijgen, tussen 12 en 1 uur en dat hij getuige er zoveel konde krijgen als hij maar wilde, waarop hij getuige hem heeft geantwoort dat hij het voor hem getuige zou innayen en hij getuige het zoude afhalen volgens afspraak en vertoonde hem getuige nog een ander Boek, genaamd Poltique Reflectien van Staat dat hij hem getuige zag presenteren voor 30 stuivers zijnde een seer oproerig en faamrovend Libel (smaadschrift) tegen het vorstelijk huijs van Oranje en Nassau, waarop hij getuige hem antwoorde dat het wel was dat hij getuige de blijde gemelde boekjes volgens afspraak zoude afhaalen waarop hij getuige is heengegaan.

                         

“uit de Resolutien van het Hof van Holland

van 16 Januari 1760: „Is gelesen een missive van W. Huygens,

officier der stad Amsterdam, aldaar geschreven den 15 Januarij

1761, waarbij deselve aan den Hove kennis geeft, dat ten selven

dage door de Heeren Schepenen tegen den in persoon geciteerden

Gerrit Bom ter schouten rolle vonnisse gepronuncieert is, waarbij

deselve is gecondemneert in een boete van drie hondert guldens

over het verkoopen van het boek van B. D. S. of Benedictus

de Spinosa " De titel wordt niet genoemd, maar daar er geen

ander boek van SPINOZA onder de letters B. D. S. verschenen is,

moet het hier beschrevene bedoeld zijn. Dus nog 83 jaar na het

uitgeven van het boek werd den boekverkooper deze zware boete

opgelegd.”