Spinozadag 2023 in het teken van hedendaagse emotiecultuur
Gepubliceerd door Jan Mendrik in aankondiging · 12 juli 2023
Spinoza, het 'ik' en de emotiecultuur
Een tegendraadse filosoof over emoties
Een tegendraadse filosoof over emoties
Spinoza is de eerste filosoof in de geschiedenis die het goed recht van de menselijke emoties erkende en in de Ethica begon hun wetmatigheden objectief te onderzoeken. In tegenstelling tot de antieke en middeleeuwse tradities, die de passies als negatief en gevaarlijk bestempelde, meende hij dat zij onontbeerlijk zijn voor een goed en zinvol leven. Zij leggen zowel de basis voor het menselijk samenleven als voor ons persoonlijk welbevinden.
Sinds enkele decennia verkeren we echter in de greep van de zogenoemde ‘emotiecultuur’. In de openbare ruimte (denk bijv. aan politici, sporters en andere BNers) is het tonen van emoties niet langer een taboe, maar zelfs geboden.
Deze ontwikkeling zou geen gevolg van de ‘emancipatie’ door de Verlichting zijn, maar van de romantiek. In die tijd kwam het ik niet alleen centraal te staan, maar werden aan het ego hoogst individuele emoties en fantasie toegeschreven, die de individuele mens zijn ‘oorspronkelijke zelf’ laten vinden. Vanuit het oogpunt van Spinoza is deze benadering problematisch, doordat zij geen criterium biedt om tussen opbouwende en destructieve emoties te onderscheiden. Bovendien miskent zij het wezenlijk sociale karakter van de passies. Wanneer bijvoorbeeld 'onze liefde wordt beantwoord dan vergroot dat onze liefde weer', zo zegt Spinoza.
Deze ontwikkeling zou geen gevolg van de ‘emancipatie’ door de Verlichting zijn, maar van de romantiek. In die tijd kwam het ik niet alleen centraal te staan, maar werden aan het ego hoogst individuele emoties en fantasie toegeschreven, die de individuele mens zijn ‘oorspronkelijke zelf’ laten vinden. Vanuit het oogpunt van Spinoza is deze benadering problematisch, doordat zij geen criterium biedt om tussen opbouwende en destructieve emoties te onderscheiden. Bovendien miskent zij het wezenlijk sociale karakter van de passies. Wanneer bijvoorbeeld 'onze liefde wordt beantwoord dan vergroot dat onze liefde weer', zo zegt Spinoza.
De sprekers, Hannah Laurens, Arnold Heumakers en Damiaan Denys zullen het thema vanuit hun expertises belichten. Ook optredens van Freek de Jonge en Fay Lovsky
Voor meer informatie: https://www.amsterdamsespinozakring.nl/spinozadag
Tekst en logo: Amsterdamse Spinozakring
0
commentaren