Verslag filmvertoning Spinoza een vrije denker

Verslagen

Verslag van een bijzondere filmmiddag

Tekst: Rob Wouters

Robin Lutz (l) en prof Wiep van Bunge (r)

De filmvertoning vond plaats op 18 februari 2022 in het filmhuis Artishock in Soest en was een initiatief van de Spinoza Kring Soest, in samenwerking met de Salon van de Wijsbegeerte in Soest.

Gonny Pasman, zou deze filmmiddag openen, maar omdat zij ziek is heb ik die taak van haar overgenomen.

De belangsstelling voor deze voorstelling was groot, er waren meer dan 80 mensen bezoekers.

Een bijzondere filmmiddag omdat de film over een bijzondere man gaat ‘Spinoza’ en omdat de film toegelicht werd door de regisseur van de film, de heer Robin Lutz en de presentator van de Spinoza-kennis, Prof. Wiep van Bunge. Zij hebben de film toegelicht door na het einde van de film, alle vragen te beantwoorden die bij het publiek waren opgekomen.

Het vragen stellen werd ingeleid en gecoördineerd door Kees Waagmeester. Kees Waagmeester is de oprichter van de Salon van de Wijsbegeerte in Soest.
Er moet gezegd worden dat alle heren op dreef waren.
Kees Waagmeester toonde zich een professioneel interviewer en liet de microfoon niet uit zijn handen nemen, wat soms wat hilariteit met zich mee bracht.
De sfeer was goed en er werden veel vragen gesteld en daar werd uitgebreid op ingegaan.

Er werden zowel technische vragen gesteld, als wat meer filosofische vragen. Teveel om op te noemen, maar om enig idee te geven:

Robin Lutz vertelde dat hij vier jaar over de film gedaan had en dat hij voordat hij aan de film begon, geen kennis over Spinoza had. Het boek Spinoza van Teun de Vries heeft hij min of meer als draaiboek voor de film gebruikt.

In een gesprek, dat ik vlak na de film met Robin Lutz had, vertelde ik hem dat ik het een prachtige film vond en hij gaf aan dat hij ook tevreden op de film terug keek, met name zag hij weer dat geen enkele scene te lang duurde iets wat gemakkelijk kan ontstaan.

Wiep van Bunge heeft tijdens de film een wandeling in Soest gemaakt.

Robin vertelde dat Wiep zichzelf niet zo nodig meer op de film hoefde te zien maar dat hij zeker niet ontevreden was over zijn rol in de film.

Verder werd Robin vanuit het publiek, de vraag gesteld of hij denkt dat hij door de Spinozakennis die hij had opgedaan een beter mens was geworden.
Dat kunt u beter aan mijn vrouw Gerda vragen zei hij. Zij gaf lachend aan dat hij goed is zoals hij was en is.

Het was opvallend te constateren dat verschillende mensen uit het publiek het idee kregen dat het een heel recente film is, terwijl de film al 7 jaar oud is.

Het antwoord was dat dat komt omdat de problemen van deze tijd eigenlijk universele problemen zijn die bijna los staan van de tijd waarin die plaats vinden.

Een andere vraag die naar voren kwam, was dat er ook zoveel in de film gemist werd zoals de werking van emoties en van de conatus.
Dat werd bevestigd, maar in een 1.5 uur durende film moet je keuzes maken vooral omdat gekozen is om de film voor een groot publiek toegankelijk te maken.

Een meer technische vraag was hoe je het voor elkaar krijgt om Spinoza in de film echt door een geschilderde historisch oude stad te laten lopen en ook nog voor- en achterlangs mensen en gebouwen.
Dat is ook niet eenvoudig, hiervoor worden verschillende oude schilderijen m.b.v de computer aan elkaar “geplakt” en worden de mensen en dingen uit de schilderijen gesepareerd, zodat Spinoza achter en voor de mensen kan bewegen m.b.v de computer. Dit word gedaan door een firma die gespecialiseerd is in 3D animaties.

Wiep van Bunge heeft ook nog uitleg gegeven over het feit dat de God van Spinoza echt een andere God is dan die in de r.k. kerk wordt verkondigd en dat de term atheïst in Spinoza’s tijd een zware beschuldiging inhield. Verder gaf hij toelichting over de bijzondere ervaring die hij had tijdens het bezoekt aan het Vaticaan, om het enige geschreven exemplaar van de Ethica die nog op de wereld aanwezig is te bewonderen. Hij mocht het boek inkijken maar er geen enkele vraag over stellen. Waarschijnlijk heeft dit te maken met zowel de inhoud van het boek, als wel de manier waarop het Vaticaan het boek in zijn bezit heeft gekregen.

Samenvattend kan gezegd worden dat de film Spinoza een documentaire is die laat zien wat zijn denken betekent voor onze huidige maatschappij. Spinoza wijst de weg naar een samenleving waarin vrede, vrijheid en recht centraal staan en een richting aangeeft waarin een mens de kans krijgt een gelukkiger leven te leiden.

Na het vragen stellen sloot Kees Waagmeester de filmmiddag af. Hij bedankte beide heren met een fles wijn en wenste iedereen een goede terugreis.

Impressie van de zaal

van links naar rechts: Kees Waagmeester, Robin Lutz, en Wiep van Bunge

Wiep van Bunge is op dreef

Impressie van de discussie in de zaal

27 feb 2023